Jeżeli przebieg mediacji wskazuje, że nie doprowadzą one do rozwiązania sporu przed upływem określonych wcześniej terminów, związek zawodowy może zorganizować jednorazowo i na czas nie dłuższy niż 2 godziny strajk ostrzegawczy.
Tylko pracownicy zorganizowani w związek zawodowy mają prawo, po uprzednim wyczerpaniu rokowań i postępowania mediacyjnego, ogłosić strajk. Strajk może być ogłoszony z pominięciem tej zasady, jeżeli pracodawca bezprawnie uniemożliwił przeprowadzenie rokowań czy mediacji lub rozwiązał umowę o pracę z działaczem związkowym prowadzącym spór.
Ogłoszenie strajku może nastąpić po uzyskaniu akceptacji takiej decyzji przez większość załogi, pod warunkiem, że w głosowaniu wzięło udział co najmniej 50 proc. pracowników. O strajku związek zawodowy powiadamia pracodawcę 5 dni przed jego rozpoczęciem.
Strajku nie mogą podejmować pracownicy:
- od których pracy zależy życie i zdrowie innych ludzi oraz bezpieczeństwo państwa
- ABW, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, CBA, Policji, Sił Zbrojnych, Służby Więziennej, Straży Granicznej, służby Celnej oraz jednostek organizacyjnych ochrony przeciwpożarowej
- zatrudnieni w organach władzy państwowej, administracji rządowej i samorządowej, sądach i prokuraturze.
Strajk jest legalny gdy:
- jest ogłoszony przez związek zawodowy. Żadna inna organizacja, ani grupa pracownicza nie może proklamować strajku
- przed jego ogłoszeniem zostały wyczerpane rokowania i postępowanie mediacyjne, chyba że nielegalne działania pracodawcy je uniemożliwiły lub pracodawca rozwiązał stosunek pracy z prowadzącym spór działaczem związkowym
- żądania pozostających w sporze pracowników dotyczą wyłącznie warunków pracy, płac, spraw socjalnych albo praw i wolności związkowych
- ogłoszenie strajku uzyskało akceptację większości załogi, pod warunkiem że w głosowaniu wzięło udział 50 proc. pracowników
- w strajku wzięła udział załoga nie objęta zakazem strajku
- strajk został ogłoszony co najmniej 5 dni przed jego rozpoczęciem.
Pracownik biorący udział w legalnym strajku zachowuje wszystkie uprawnienia wynikające ze stosunku pracy, w tym prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia. Udział w legalnym strajku nie może stanowić podstawy zastosowania przez pracodawcę jakiejkolwiek sankcji wobec pracowników.
Natomiast udział w nielegalnie zorganizowanym strajku może być uznane za naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, co stanowi podstawę rozwiązania umowy o pracę z winy pracownika, bez wypowiedzenia (art. 52 k.p.)
W JEDNOŚCI SIŁA.